کودکان آینده سازان هر کشوری هستند و توجه به کیفیت مواد غذایی در وعده صبحانه، نهار، عصرانه و شام نه تنها برای تأمین انرژی آن‌ها ضروری است بلکه زمینه رشد مناسب آن‌ها را نیز فراهم می‌کند. والدین نباید به این فکر کنند که بچه بخورد تا سیر شود بلکه هدف اصلی یک پدر و مادر توانا باید فراهم کردن تغذیه‌ای سالم و زنجیره غذایی کامل باشد چرا که کمبود ماده مغذی می‌تواند یک فرزند باهوش را به یک فردی کودن و آموزش ناپذیر تبدیل کند.
دانش آموزان با پول توجیبی در مدرسه غذاهای بی‌ارزش می‌خرند

خوردن صبحانه قبل از رفتن به مدرسه به خصوص در کنار والدین برای دانش آموزان ضروری است، در غیر این صورت باید لقمه‌های غذایی با ارزش برایشان تهیه کرد اما دادن پول توجیبی آن‌ها را به سمت خوردن چیپس، پفک و شیرینی‌های بی ارزش هدایت می‌کند.

یک کودک در حال رشد به 12 نوع ویتامین، 16 نوع ماده معدنی و 20 نوع اسید آمینه نیاز دارد که عدم تأمین آن‌ها می‌تواند در روند رشد تأثیر گذار باشد.

دانش آموزان معمولاً صبح‌ها برای آماده شدن و رفتن به مدرسه استرس دارند و از خوردن صبحانه امتناع می‌کنند اما اگر صبحانه متنوع باشد و غذاهایی که کودک دوست دارد در وعده صبحانه گنجانده شود و فرزند صبح خانواده را بر سر سفره‌ی متنوعی ببیند قطعاً این استرس فروکش می‌کند.

نباید فکر کنیم که فرزند ما حتماً باید صبحانه نان و پنیر یا کره مربا بخورد بلکه می‌توان از عدسی، پوره سیب زمینی به همراه کره و تخم مرغ، شیر برنج غنی شده با کمی خلال بادام و حتی نیمرو یا حلیم خانگی استفاده کرد.

در آیین‌نامه، عرضه میوه در بوفه تأکید شده که متأسفانه جزو اقلامی است که در

بوفه مدارس اصلاً دیده نمی‌شود


اصرار، تهدید و قول و قرار گذاشتن کارساز نیست و نباید نسبت به خوردن با نخوردن صبحانه با کودک تغییر رفتار داد بلکه باید او را به حال خود گذاشت تا رفته رفته صبحانه را میل کند.


برخی والدین به دلیل نداشتن وقت کافی ترجیح می‌دهند تا به کودک پول توجیبی بدهند تا در مدرسه برای خود خوراکی فراهم کند؛ این در حالی است که کودک با این پول برای خود شکلات، شیرینی، چیپس و پفک می‌خرد که نه تنها خاصیتی برای او ندارد بلکه کم خونی و عدم تمرکز را هم در پی دارد.

تهیه لقمه‌های کوچک نان و پنیر و گردو، نان و تخم مرغ پخته به همراه کمی کره، لقمه انواع کوکو و شامی به همراه برگ کاهو یا سالاد سیب زمینی و خیار شور برای دانش آموزان تغذیه‌ای خوب و سالم است.

لازم نیست کودک زیاد بخورد بلکه با خوردن غذای با کیفیت نیاز او تأمین می‌شود در عین حال نباید به وزن کودکان خیلی حساس بود زیرا تا زمانی که کودک قد می‌کشد و وزنش سیر نزولی ندارد جای نگرانی نیست.

فرهنگ سازی در جهت تغذیه صحیح در مدارس برای اولیا و مربیان ضروری است و اگر والدین به عواقب ندانم کاری در تغذیه کودک واقف باشند و بدانند که چه لطمه‌ای به آینده کودک می‌زند قطعاً دقت بیشتری روی این موضوع خواهند داشت.


عرضه مواد خوراکی تاریخ گذشته در بوفه مدارس

وقتی صحبت از وجود مشکلات و برنامه‌ریزی برای حل آن‌ها در سیستم آموزشی مدارس ما می‌شود، شاید یکی از مسائلی که با وجود اهمیت بسیار زیاد آن، نادیده گرفته شده یا بیشتر به صورت حاشیه‌ای به آن پرداخته می‌شود، تغذیه در مدارس و کیفیت مواد غذایی ارائه شده در بوفه‌های آن‌هاست.

در چند سال اخیر مسئولانی که به طور مستقیم یا غیرمستقیم با سلامت و بهداشت دانش‌آموزان سروکار دارند گاهی به این مهم می‌پردازند ولی این صحبت‌ها یا صرفاً در مرحله حرف باقی می‌مانند و یا اگر به صورت دستورالعمل و آیین‌نامه در می‌آیند، ضمانت اجرایی ندارند چرا که نظارت دقیقی بر نحوه اجرای صحیح آن‌ها صورت نمی‌گیرد. به گفته دانش‌آموزان، با وجود مربی بهداشت، مواد غذایی‌ای همچون پفک، چیپس، ساندویچ سوسیس و کالباس و مواد خوراکی تاریخ گذشته در بوفه مدارس عرضه می‌شود.

مربیان بهداشت همیشه معترض این مشکل هستند ولی چون تمام مدارس مربیان بهداشت تمام وقت ندارند و نظارتی هم که از سوی سازمان آموزش پرورش انجام می‌شود دقیق نیست، امکان توزیع برخی مواد غذایی نامناسب در بوفه وجود دارد. همچنین برخی مدیران مدارس که به هر دلیلی (ازجمله سود حاصل از فروش این مواد غذایی غیرمجاز) حاضر نیستند آیین‌نامه‌های ابلاغ شده از سوی وزارت آموزش و پرورش در مورد پایگاه‌های تغذیه و سلامت (بوفه) مدرسه را رعایت و اجرا کنند و یا آن را دور می‌زنند، برای همین امکان عرضه مواد غذایی غیرمجاز در بوفه مدارس افزایش می‌یابد.

برخی والدین به دلیل نداشتن وقت کافی ترجیح می‌دهند تا به کودک پول توجیبی بدهند تا در مدرسه برای خود خوراکی فراهم کند؛ این در حالی است که کودک با

این پول برای خود شکلات، شیرینی، چیپس و پفک می‌خرد که نه تنها خاصیتی برای

او ندارد بلکه کم خونی و عدم تمرکز را هم در پی دارد



جالب اینجاست که خود مسئولان ذیربط نیز دستورالعمل‌های متفاوتی ارائه می‌کنند؛ به عنوان مثال مهناز تسلیمی، رئیس گروه سلامت وزارت آموزش و پرورش در توضیح آیین‌نامه پایگاه تغذیه سالم (بوفه‌های مدارس) که در قالب کتاب تدوین و در اختیار تمام مدارس گذاشته شده است در نیمه دوم سال 90 ضمن اشاره به ممنوعیت عرضه ساندویچ سوسیس و کالباس در آیین‌نامه، گفته بود که در بحث فروش سوسیس و کالباس در بوفه‌های مدارس، اگر این مواد غذایی بهداشتی و از مواد مرغوب تهیه شده باشد، فروش آن مشکلی نخواهد داشت. این در حالی است که تمامی کارشناسان و متخصصان تغذیه، خوردن سوسیس و کالباس را مضر دانسته و به شدت آن را به ویژه برای کودکان و نوجوانان که در حال رشد هستند منع می‌کنند. آن‌ها سوسیس و کالباس را به دلیل طعم‌دهنده‌ها و افزودنی‌ها و نگه‌دارنده‌هایی که سلامت انسان را مورد تهدید قرار می‌دهند غیرمجاز می‌دانند.

در بعضی مدارس روزهایی که مربی بهداشت در مدرسه نیست با مجوز مدیر مواد غذایی غیرمجاز عرضه می‌شود. متأسفانه اکثر بوفه‌های مدارس قفسه‌بندی مناسبی ندارند و فاقد یخچال و دیگر وسایل و ملزومات بهداشتی هستند و در بسیاری از این بوفه‌های غیربهداشتی، مواد غذایی‌ای که عرضه می‌شود نه‌تنها ارزش غذایی ندارد بلکه غیرمجاز و مضر برای سلامت دانش‌آموزان است که گاه متأسفانه اعتراض مربیان بهداشت نادیده گرفته می‌شود.


هنوز هم مواد غذایی و خوراکی غیرمجاز شامل چیپس، پفک، اسمارتیز و شکلات‌های رنگی، نوشابه، پیراشکی، یخمک، ترشک و لواشک، ساندیس، سوسیس و کالباس که اکثراً در بسته‌های شکیل و زیبا و گول‌زننده عرضه می‌شوند بسیار مورد علاقه و مصرف دانش‌آموزان هستند در صورتی که بیشتر مواد غذایی مفید و سالم مثل شیر، دوغ و خشکبار نظیر توت خشک، انجیر خشک، بادام، نخود و کشمش، پسته، خرما و...، میوه، ساندویچ نان و پنیر و سبزی یا نان و پنیر و گردو در بسته‌هایی بسیار معمولی و بدون نام و نشان بهداشتی که دانش‌آموزان را ترغیب به خریدشان نمی‌کند عرضه می‌شوند که در بسیاری از موارد همین بسته‌های معمولی هم در بوفه‌ها یافت نمی‌شوند. در آیین‌نامه، عرضه میوه در بوفه تأکید شده که متأسفانه جزو اقلامی است که در بوفه مدارس اصلاً دیده نمی‌شود.

به بیان متخصصان، با توجه به اینکه کودکان و نوجوانان در حال رشد بوده و بسیار آسیب‌پذیر هستند بنابراین نیازهای تغذیه‌ای‌شان باید مورد توجه قرار گیرد و چنانچه برنامه‌ای دقیق و لازم‌الاجرا به مدارس ارائه می‌شود، باید ضمانت اجرایی داشته باشد و بودجه لازم در اختیار قرار گیرد، در غیر این صورت مجبور خواهیم شد در آینده چندین برابر این هزینه را صرف درمان مخاطرات بهداشتی حاصل از این بی‌توجهی کنیم.

منابع:

فارس - سید ضیاءالدین مظهری، متخصص تغذیه

همشهری - زینب سعیدیان، کارشناس و دبیر بهداشت در استان گیلان
 

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: